Dünya merkezindeki mağma tabakasının dönmesine bağlı olarak küre şeklinde bir mıknatıs gibi düşünülebilir. Dünya’nın manyetik alanı, merkezinde yer alan bir dipolün oluşturduğu manyetik alana benzer. Bu varsayılan dipolün ekseni, dünyanın dönme ekseniyle 11.5o derecelik bir açı yapar (manyetik sapma açısı) ve bu varsayılan dipolün magnetik dipol momenti m=8.0×1022 J/T olarak verilir. Böyle bir açının olması coğrafik kuzey- güney kutuplarının, manyetik kuzey-güney kutuplarından farklı noktalarda olması demektir. Dünya’nın manyetik alanı vektörel bir büyüklük olduğundan şiddetinin yanısıra yönünün de belirlenmesi gerekir. Genellikle bu vektörün bileşenleri olan manyetik sapma açısı, manyetik alanının yatay bileşeni ve düşey bileşeni ölçülür ve bu üç bileşenden yerin manyetik alanı vektörel olarak hesaplanabilir. Yerin manyetik alanını ölçmek için Helmholtz bobinleri kullanılır. Bunlar 1 mm çapındaki bakır telden oluşmuş yarıçapı 20-30 cm arasında değişen ve karşılıklı olarak yerleştirilen 2 bobinden oluşur. Bu bobinlerden geçen akımın yönüne göre oluşan manyetik alanda bir pusula yardımıyla ölçümler yapılarak yerin manyetik alanı hesaplanabilir. helmholtz bobinindeki manyetik alan: B=0.715 m0 n I /R olarak verilir. Burada m0 manyetik geçirgenlik, n sarım sayısı, I akım ve R bobin yarı çapıdır. Bobin çiftine akım verilerek manyetik alan ölçülür ve B=kI olarak kalibrasyon katsayısı bulunur. Bundan da pusula kullanılarak düşük akımlar için yerin manyetik alanı bulunur.
Yerin Manyetik Alanı Eğitim Seti ile aşağıda listelenen konularda deneyler yapılabilir:
Helmholtz bobin çiftinin manyetik akışını ölçülmesi ve kalibrasyonu,
Yerin manyetik alanının paralel ve dikey bileşeninin ölçülmesi.
Yerin Manyetik Alanı Deney Seti aşağıdaki ekipmanları içerir:
1 adet Helmholtz bobin çifti: karşılıklı durabilecek şekilde yapılmış ve çapı 20-30 cm arasında ve üzerine sarılı bakır tel 0.5-1 mm çapında ve sarım sayısı 20’dir.
Ayarlanabilir DC akım kaynağı: 0-5 A değerinde akım sürekli olarak ayarlanabilir ve üzerinde dijital gösterge bulunur.
Teslametre eksenel probu ile 0-0.5 Tesla aralığında manyetik alanlarını ölçebilecek şekilde masaüstü, güç kaynağı içinde 220 V ile çalışabilen ve probu gövdeye mike fişi ile bağlanabilinir.
Hall probu, 8-12 mm çapında bir ayağa tutturulabilir ve hareketlidir.
Dijital Multimetre :
AC/DC Voltaj okuma aralığı : 0- minimum 200V.
Direnç: 0-minimum 20mΩ kademelidir.
Akım okuyabilir.
Pusula ve pusula platform bulunur.
Deney kılavuzu deney setiyle verilir.
Internet Explorer tarayıcısının 9.0 ve daha eski sürümlerini desteklememekteyiz. Web sitemizi doğru görüntüleyebilmek için tarayıcınızı güncelleyebilirsiniz, güncelleyemiyorsanız başka bir tarayıcıyı ücretsiz yükleyebilirsiniz.